Децата ширум Италија се враќаат во училниците по вообичаените летни училишни распусти, кои траеја цели три месеци – најдолгиот летен одмор во Европа.
Но, токму кога изморените родители со олеснување здивнуваат поради враќањето на децата на училиште, наставниците предупредуваат дека поради климатските промени е премногу жешко за нормално учење и следење на наставата, а некои дури повикуваат на одложување на часовите. „Сонцето што пржи во малите училници создава ефект на стаклена градина, поради што температурата е неподнослива,“ вели Антонино Риналдо, училишен администратор во Палермо.
Топлотните бранови стануваат сè поинтензивни и почести поради климатските промени предизвикани од човекот, а според податоците на Министерството за образование, само шест проценти од италијанските училишта имаат клима-уреди. Додека во некои региони температурите постепено се намалуваат, условите на југот сè уште се невозможни за работа поради жештината.
Задушливата топлина во мај и јуни претставува „вистинска борба“, особено за учениците кои полагаат завршни испити, вели претседателката на синдикатот на наставници ANIEF, Марчела Пацифика. „Не можеме да продолжиме со истиот училишен календар како пред 50 години, бидејќи климата се смени,“ истакнува таа, додавајќи дека жештината е ризик и за наставниците, од кои 55 проценти се на возраст од 50 или повеќе години.
„Кога е премногу жешко, загрозено е здравјето на нашите ученици, а истовремено не можеме да гарантираме ни квалитетно образование ако тие не можат да се концентрираат,“ додава Риналдо.
Рекордно долги летни распусти
Датумите на враќање во училиште во Италија варираат по региони, а наставата започнува меѓу 8 и 16 септември. На Сицилија, каде следната недела се очекуваат температури и до 33 °C, некои училишта најавија дека наставата во почетокот ќе завршува напладне.
Сардинија минатата година повика на национална расправа за прилагодување на училниците на климатските промени, а и другите региони се соочуваат со топлотен стрес во училиштата. Во следниот период во поголемите градови како Бари, Болоња, Фиренца и Неапол се очекуваат температури околу 30 °C.
„Мораме добро да размислиме, и тоа не само во Италија, туку и во цела Европа, затоа што климатските промени не се случуваат само тука,“ предупредува Пацифика.
Според податоците на програмата на ЕУ за климатски промени Copernicus, Европа од 1980-тите се загрева двојно побрзо од глобалниот просек, а температурите растат во текот на целата година. „Летните услови сега започнуваат порано напролет и траат подолго во есен,“ вели научничката Франческа Гулиелмо.
Сепак, повикот на ANIEF за продолжување на летните распусти предизвика негодување кај родителите. Италија во моментов има најдолги летни одмори во Европа: дури 97 дена, во споредба со 77 во Шпанија, 56 во Франција и 44 во Германија, според мрежата Eurydice на Европската комисија.
Повеќе од 76.000 луѓе ја потпишале петицијата организирана од независната организација We World, со која се бара скратување на летниот распуст за еден месец. Активистите велат дека долгите одмори претставуваат казна за децата од работничките семејства, кои не можат да си дозволат летни кампови или одмори.
Инвестиции во подобрување на училиштата
Климатизацијата претставува трошок, но поладните училници би овозможиле училиштата да останат отворени подолго. Италија, која има најскапа електрична енергија меѓу големите европски економии, многу побавно воведува клима-уреди од своите јужноевропски соседи.
Нунција Капасо, наставничка од средно училиште во Фратамаджоре близу Неапол, вели дека жештината е уште поголем проблем за тинејџерите „кои истовремено се борат со ‘разиграни’ хормони“.
„Кога во училниците е жешко како во крематориум и сè се распаѓа, лесно е да се предложи одложување на почетокот на наставата,“ вели таа. Повеќе од половина италијански училишта се изградени помеѓу 1950 и 1992 година, и многу од нив се енергетски неефикасни.
Комплексот каде што предава Капасо е изграден во 2000 година, но со материјали од лош квалитет: „летото е премногу жешко, а зимата премногу студено“.
Во бројни сиромашни делови од земјата училиштата играат клучна улога за да „ги држат децата надвор од улица“. „Живееме во свет со висок ризик не само од функционална неписменост, туку и од тоа децата да бидат оставени сами на себе,“ предупредува таа.
Затоа, таа ги повика владата и регионалните власти да инвестираат во објекти што ќе овозможат училиштата да останат отворени „во текот на целата година“.
Ultrasoft