„Од игла до локомотива“ – но зошто и покрај ова Југославија се распадна? Список на фабрики кои можеле да го нахранат, облечат и изградат целиот свет!

Верувале или не, Југославија била една од петте земји во Европа кои имале свои компјутери. „Од игла до локомотива“, можеби е најдобриот начин да се опише сè она што се произведувало во поранешна Југославија (СФРЈ).

Оние кои се сеќаваат на поранешната држава Југославија, често велат дека воопшто немало потреба од увоз и дека државата се задолжувала токму како би се развивала на овој начин.

Некои од југословенските производи буквално ги користел целиот свет, а се произведувале бродови, автомобили, авиони, камиони, оружје, па дури и компјутери. Тука се и компаниите кои биле производители на облека, храна и други потреби. Многу од нив повеќе не постојат, некои се приватизирани, а дел во стечај.

За време на Југославија, во БиХ во ТАС се произведувал популарниот Волксваген Голф, но и популарната „буба“ која се произведувала со помош на тогашниот УНИС. Муницијата, на пример, се произведувала во ПРЕТИС од Вогошќа, лидер на наменската и индустрија во Југославија.

Тешките камиони и шлепери се произведувале во ФАП од Прибој и ТАМ од Марибор, додека лесните транспортери се произведувале во Застава во Крагуевац. Годишно таму се произведувале околу 200.000 автомобили.

Гордоста на воената индустрија во поранешната држава бил СОКО со производство во БиХ, додека државната фабрика за авиони постоела и во Краљево.

Верувале или не, Југославија била една од петте земји во Европа кои имале свои компјутери. Веројатно најпознат е Галакси, додека првиот произведен компјутер бил CER-10. Кон крајот на 70-тите години, фирмата Дигитрон во Бује во Истра и Искра во Словенија почнале да склопуваат компјутери, пренесува „Независни“.

Во Славонски Брод имало фабрика за вагони, а бидејќи Хрватска има излез на море, таму имало најмногу бродоградилишта.

Сепак, сè уште постоеле бродоградилишта и во Србија и Црна Гора.

1. „Леви Штраус“ ги произвел „Вартекс“ од Вараждин

2. „Ле купер“ ги произвел „Беко“ од Србија

3. „Вранглер“ се произведувал во Македонија

4. Патики „Пума“ во Борово, Хрватска

5. „Адидас“ Планика, … во Словенија

П.С. „Најк“ не ни постоел, се појавил дури кон крајот на седумдесеттите

6. „Шеф“ е произведен во ДИОРК … Крагуевац

7. „Јавор“ од Ивањица произвел 20.000 кошули месечно за светски извоз

8. „22 Декември“ произвел униформи за војска и полиција … денес преку приватници се увезува од Кина.

9. „Елан“ од Словенија ги произвел скиите што ги возеше светскиот шампион Ингмар Стенмарк

10. „Томи“ мајонез, PEZ и Wrigley гума за џвакање, денешната Орбита е произведена во Колинска, Словенија

11. „Подравка“ од Копривница со Вегета покривала 20% од светскиот пазар на зачини, а нивната говедска чорба била вклучена дури и во воените пакети на некои светски армии!

12. Српската класа на малини „Роланд“ била најскапа на пазарот и биле најголеми извозници

13. „Застава“ произвела приближно 200.000 автомобили, од кои 90% се направени од домашни подизведувачи. Денес со „фиат“ е спротивно, 90% се увезува

14. Сараевскиот ТАС (легнедрани голф) произвел 40.000 фолксвагени, но и „бубачки“ со помош на тогашниот УНИС Во Вогошќа (Сараево), освен ТАС, имал и ПРЕТИС, лидерот на наменската индустрија во Југославија, каде муницијата била произведена.

15. Ново Место 30.000 Рено

16. Cimos е произведен од Citroen

17. Верувале или не, радиото во Приштина – Peugeot!

18. ИДА од Кикинда „направила“ 10.000 опели … блокови за Мерцедес, БМВ во нејзината леарница …

19. ФАП од Прибој и ТАМ од Марибор произведувале тешки камиони и шлепери, а лесни транспортери Застава …

20. „Икарбус“ произвел автобуси и минибуси ТАМ

21. Томос од Копер произведувал мопеди и надворешни мотори … нивната „пента“ беше најдобриот мотор на светот

22. Пуштена во употреба фабриката Лада во Русија и-125 пз-во Полска во соработка со експертите на Фиат Застава

23. Освен во Застава, фаровите на словенечката фабрика „Сатурнус“ се поставени и во VW, Opel, Fiat …

24. FRAD во Алексинац произведе филтри за воздух за Мерцедес, Морис, Фиат …

25. ХТД од Охрид произведувал брави, рачки … за автомобилската индустрија, меѓу другото, за целото советско производство

26. Приштина „произвела“ амортизери за Zastava, Fiatt и Opel

27. Во Белград фабриката „21. мај“ произведувала мотори

Останатите фабрики можете да ги прочитате ТУКА.

ОСТАНАТИ ВЕСТИ